10-05-2017 Sportmensen op de foto

Behalve kinder- en portretfotograaf is Ankie ook sportfotograaf. ‘Daartussen zijn meer overeenkomsten dan je denkt,’ vertelt ze, ‘bij beide moet je op precies het goede moment afdrukken, en het eindresultaat is niet te regisseren.’ Je moet goed kunnen improviseren en een goed oog hebben voor wat interessant is om te (laten) zien. Een in het oog springend verschil is dat je bijzonder goed moet weten in te schatten wanneer je zelf moet wegrennen, bijvoorbeeld als je de start van een marathon fotografeert. ‘Die deelnemers lopen écht heel hard!’ weet ze uit ervaring.

Zelf niet sportief

‘Het gekke is dat ik zelf niet aan sport doe,’ zo vervolgt Ankie. Dat geeft haar wel een voorsprong: zij bekijkt spelers met een frisse, onbevooroordeelde blik. Omdat ze geen sportwedstrijden volgt, op tv noch in de krant, kent zij geen enkele sportberoemdheid, zelfs niet van gezicht. ‘Dat geeft mij een open mind,’ vindt ze, ‘ik maak een foto van een sporter omdat ik het beeld mooi vind – niet omdat ik een beroemdheid aan het werk zie.’

Een kick

Ankies foto’s worden onder andere in de Utrechtse Sportkrant gepubliceerd en bij RTV Utrecht. ‘Het is wel een kick hoor, als jouw foto geplaatst wordt.’ Sportfotografen zijn overwegend mannen. ‘Als vrouw val ik dus op,’ vertelt Ankie, ‘en meestal word ik ook onthouden. Dat is wel een voordeel, ja.’

Accreditatie

Mag je alles fotograferen wat je wilt? Dat mag, zegt Ankie, want bezoekers van (sport-) evenementen kunnen van tevoren bedenken dat er foto’s gemaakt worden en dat zij daarop kunnen staan. Je hoeft zo’n veld vol bezoekers dus niet om toestemming te vragen. Voor het fotograferen van evenementen moet je, als je beroepsfotograaf bent en als het de bedoeling is dat jouw foto’s gepubliceerd gaan worden, wel toestemming hebben – je wordt dan geaccrediteerd, maar niet iedereen met een fototoestel wordt toegelaten; je moet echt een perskaart hebben. Voor belangrijke wedstrijden krijg je een sportperskaart. Daarmee heb je toestemming om sportzaken te fotograferen.

Perskaart

Perskaarten worden uitgegeven in soorten en maten: nieuwsfotografen krijgen aparte toestemming, zij komen in aanmerking voor een kaart waarmee je politieafzettingen mag passeren.

Verdienmodel

Publicerende fotografen moeten met een paar dingen rekening houden, namelijk met auteursrecht en met gebruiksrecht. Als fotograaf verkoop je het gebruiksrecht van een foto – dat is het verdienmodel. De foto is immers het intellectuele eigendom van de fotograaf; daar moet een ander niet zomaar mee aan de haal kunnen gaan. Er zit ten eerste een creatief idee achter, en ten tweede een aanzienlijke financiële investering.

Onzichtbare investering

‘Een fotootje’ denk je dan, maar wat erachter zit, zie je niet! Een beroepsfotograaf werkt met kostbare apparatuur die niet zelden enkele tienduizenden euro’s kost. Hij of zij heeft voor de zekerheid altijd een complete reserveset bij zich, want als het apparaat waarmee op dat moment wordt gewerkt ’t begeeft, kan de fotograaf zijn of haar werk niet meer doen – met inkomstenderving als gevolg, dat is niet zo moeilijk om te bedenken. ‘Als ik op pad ga, hangt er zomaar dertig- tot veertigduizend euro om mijn nek’.