Staatssecretaris Raymond Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties investeert extra om de communicatie van de overheid duidelijker te maken, want de teksten die daar worden uitgescheiden zijn nog steeds te moeilijk. In oktober 2019 startte de staatssecretaris de campagne Direct Duidelijk. “Ja,” vult Dolf Weverink aan, “en er horen taalbrigadiers bij die campagne: dames en heren met hesjes van de Taalbrigade die binnen komen rennen: geef ons alle slechte teksten zodat wij ze kunnen repareren!” Volgens Weverink is dit niet de manier.
Passivitis
Volgens onze gast van vanmorgen lijdt iedereen die wel eens een tekst schrijft aan taalkwalen, waarvan passivitis de ergste is: schrijven in de lijdende vorm, een ontsteking die vooral slachtoffers onder ambtenaren maakt.
· Uw verzoek wordt door ons in behandeling genomen
· Er moet worden gedacht aan voldoende reservevoorraad
· Uw mail betreffende de kapotte voordeur zal zo spoedig mogelijk worden verwerkt
Waarom doen ambtenaren dat? “Het zou te maken kunnen hebben met verantwoordelijkheid,” veronderstelt Weverink, “want in een lijdende zin verstopt de handelende persoon zich.” Een lijdende zin haalt de vaart uit een tekst en verhult enigszins dat de schrijver ook niet precies weet hoe het zit.
Nominalitis
Goede tweede onder de taalkwalen is nominalitis: zelfstandige naamwoorden maken van werkwoorden door er een lidwoord voor te zetten of –atie, –ing, – ering of –erij achter de stam te zetten. “Werkwoorden moeten werken,” betoogt onze gast.
· De realisering (realisatie) van een project
· De rapportage (het rapporteren) van de incidenten
· De voetballerij
De gemeente Utrecht werkt ook aan duidelijke taal. Schrijfcoaches (tekstsperts), door Weverink getraind, helpen hun collega’s bij het schrijven van betere teksten. Dit doen zij door socratische vragen te stellen: wat is nu eigenlijk de bedoeling? Schrijfcoaches zijn eigenlijk socratische gespreksleiders, concludeert Weverink, waardoor de schrijver beter gaat nadenken.